Cây tầm ma thường được dùng để làm bánh gai, dệt lưới đánh cá. Tuy nhiên, ít ai biết rằng tầm ma còn là một loại thảo dược có tác dụng chữa nhiều bệnh. Nhưng cho đến nay vẫn chưa có nhiều nghiên cứu khoa học để xác định liệu loại cây này có hiệu quả với tất cả mọi người hay không.
Cây tầm ma được sử dụng để điều trị bệnh thấp khớp, cảm cúm, bệnh về đường tiêu hóa và đường tiết niệu. Trong một số trường hợp, cây được dùng làm thuốc bổ. Lá và thân được dùng đắp ngoài da để chữa đau cơ hoặc khớp. Ngoài các đặc tính chữa bệnh, cây tầm ma còn được sử dụng làm thực phẩm, thức ăn chăn nuôi và sản xuất bia ở Anh.
Cây tầm ma là cây gì?
Cây tầm ma còn được biết đến là cây lá gai, gai tuyết, trữ ma. Cây tầm ma thường cao hơn 1m, thân cây hóa gỗ. Lá của cây tầm ma mọc so le, phiến lá hình tim, có lông, mặt trên màu xanh, mặt dưới màu trắng bạc. Hoa mọc thành bông kép nằm ở kẽ lá. Bộ phận làm thuốc bao gồm rễ và lá của cây, có thể thu hái vào bất kỳ thời điểm nào trong năm. Tuy nhiên, thời điểm tốt nhất để thu hoạch rễ tầm ma là mùa thu và mùa đông.
Đào rễ tầm về rửa sạch đất cát, cắt bỏ phần non, để nguyên củ hoặc thái mỏng, sau đó phơi khô. Rễ cây tầm ma có thể được sử dụng cả tươi và khô. Dược liệu khô cần bảo quản nơi thoáng mát, không ẩm mốc. Thành phần hóa học chính có trong 100g cây lá gai là:
Protein: 85.3g
Chất xơ: 3.1g
Chất béo: 0.5g
Vitamin A: 1.15mg
Vitamin B5: 0.39mg
Vitamin B1 (thiamine): 0.2mg
Pyridoxine: 0.3mg
Vitamin C: 30mcg
Folic acid: 0,1mg
Vitamin E: 333mg
Biotin: 498.6mcg
Kali: 17.4mg
Choline: 0.5mcg
Canxi: 334mg
Sodium: 57mg
Magie: 481mg
Photpho: 80mg
Sắt: 150mg
Chlorine: 71mg
Đồng: 779mg
Mangan: 1.64mg
Selenium: 76mcg
Kẽm: 0.3mg
Ngoài ra các nhà nghiên cứu còn tìm thấy rễ của cây tầm gai có chứa chất flavonoid rutin, chống oxy hoá tế bào, phòng chống các tác nhân có hại có cơ thể. Phần hạt giàu chất béo và các axit tự do.
Cây tầm gai có chứa chất flavonoid rutin, chống oxy hoá tế bào, phòng chống các tác nhân có hại có cơ thể
Những công dụng của cây tầm ma
Chống quá trình lão hoá
Cây tầm ma chứa vitamin C, kẽm, tiền vitamin A, kali, flavonoid, các nguyên tố vi lượng,… Các hoạt chất này được coi là chất chống oxy hóa hiệu quả giúp cơ thể giải tỏa căng thẳng, tăng cường tinh thần khi làm việc quá sức. Bạn có thể uống 3 ly nước cây tầm ma mỗi ngày để giảm căng thẳng, mệt mỏi.
Chắc khoẻ xương, móng
Nhờ có canxi và silica trong lá tầm ma có lợi ích trong việc chống loãng xương. Ngoài ra loại cây này còn rất giàu khoáng chất, vitamin và axit amin, giúp ích cho các phương pháp điều trị nghiêm trọng như hóa trị.
Chống viêm
Cây tầm ma có khả năng khôi phục lại sự cân bằng axit-bazơ trong cơ thể giúp chống viêm và đau mãn tính, giảm đau khớp, viêm khớp và thấp khớp.
Kích thích tuyến giáp
Cây tầm ma góp phần duy trì chức năng bình thường của tuyến giáp và tuyến thượng thận, phù hợp cả ở thời kỳ mãn kinh. Rễ cây tầm ma có khả năng chống lại một số bệnh lành tính của tuyến tiền liệt. Cây tầm ma chứa hoạt chất beta-sitosterol có khả năng làm giảm lưu lượng máu và kích thước của tuyến tiền liệt.
Cây tầm ma góp phần duy trì chức năng bình thường của tuyến giáp và tuyến thượng thận
Thải độc cơ thể
Theo một số nghiên cứu, tầm ma còn có tác dụng thanh lọc và khử cặn (loại bỏ clorua và ure). Nhờ đặc tính lợi tiểu, tầm ma được khuyên dùng cho sức khỏe thận, được chỉ định dùng trong trường hợp nhiễm trùng đường tiết niệu.
Một số bài thuốc từ cây tầm ma
Trong rất nhiều công dụng kể trên, tầm ma có thể được sử dụng trong các bài thuốc sau:
Trị sa tử cung: Sắc 30g rễ cây tầm ma khô sắc với 600ml nước, chia uống nhiều lần trong ngày, dùng liên tục 3 – 4 ngày.
Cầm máu vết thương: Lá tầm ma rửa sạch, giã nát, đắp lên vết thương rồi băng mỏng lại.
Lợi tiểu: Sắc 10 – 30g rễ và lá tầm ma với nước.
Chữa tiểu són, tiểu buốt, sỏi thận: Rễ tầm ma kết hợp với hành và hoa mã đề chữa được các bệnh trên.
Bệnh phong thấp, đau khớp: 50g rễ tầm ma ngâm trong 1 lít rượu, uống 2 lần, mỗi lần 10ml, dùng đều đặn trong 1 tuần.
Trị tê mỏi tay chân: Sắc 15 – 20g rễ tầm ma uống trong ngày.
Một số đối tượng lưu ý khi dùng cây tầm ma
Đối với một số đối tượng dưới đây nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng cây tầm ma điều trị.
Phụ nữ mang thai: Thảo dược này không an toàn trong thời kỳ mang thai vì có thể kích thích, co bóp tử cung và dẫn đến sảy thai. Tốt hơn là không nên dùng loại cây này nếu bạn đang mang thai hoặc đang cho con bú.
Bệnh tiểu đường: Cây tầm ma có thể làm giảm lượng đường trong máu. Có thể làm tăng nguy cơ hạ đường huyết ở những người đang điều trị bệnh tiểu đường. Theo dõi lượng đường trong máu của bạn một cách cẩn thận nếu bạn bị tiểu đường và đang sử dụng loại thảo mộc này.
Giảm huyết áp: Cây tầm ma có thể làm hạ huyết áp. Về lý thuyết, cây tầm ma có thể làm tăng nguy cơ huyết áp thấp ở những người dễ bị huyết áp thấp. Nếu bạn bị huyết áp cao hoặc huyết áp thấp, hãy hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
Các vấn đề về thận: Cây tầm ma làm tăng lưu lượng nước tiểu. Nếu bạn có vấn đề về thận, hãy hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng.
Tác dụng phụ của cây tầm ma cần lưu ý khi sử dụng
Cây tầm ma là một loại thảo mộc thường an toàn khi sử dụng ở dạng khô hoặc nấu chín với số lượng vừa phải. Tuy nhiên, hãy cẩn thận khi sử dụng tầm ma tươi vì các sợi gai trên lá có thể gây hại cho da. Cây tầm ma chứa một số loại hoạt chất như:
AcetylcholineHistamine.
Serotonin.
Leukotriene.
Formic.
Acid.
Những chất này có thể gây phát ban da, nổi mụn và ngứa. Trong một số ít trường hợp, có thể bị phản ứng dị ứng nghiêm trọng và đe dọa đến tính mạng. Tuy nhiên, những chất này giảm dần trong quá trình chế biến lá, nghĩa là bạn sẽ không còn bị kích ứng miệng hoặc dạ dày khi ăn cây tầm ma khô hoặc nấu chín. Nếu bạn đang mang thai nên tránh sử dụng vì có thể gây co thắt tử cung và làm tăng nguy cơ sảy thai.
Tác dụng phụ của cây tầm ma có thể gây phát ban, ngứa da nên cẩn thận khi sử dụng
Mặc dù mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe nhưng cây tầm ma cũng có thể gây ra một số tác dụng không mong muốn khi sử dụng như đau bụng, đổ mồ hôi, tiêu chảy. Do đó, tốt hơn hết bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi thử sử dụng loại cây này. Ngoài ra, gai và lông của tầm ma có chứa một số hoạt chất sinh học có thể gây ngứa, kích ứng da nên khi hái lá hoặc thu hoạch cần hết sức cẩn thận.
