Vi khuẩn HP là một trong những nguyên nhân chính gây viêm loét dạ dày, thậm chí dẫn đến ung thư dạ dày. Bên cạnh việc dùng thuốc, sử dụng các thực phẩm tiêu diệt vi khuẩn HP cũng là lựa chọn của nhiều bệnh nhân. Vậy nên ăn gì để diệt vi khuẩn HP hữu hiệu trong dạ dày?

1. Đôi nét về mức độ nguy hiểm của vi khuẩn HP dạ dày

Vi khuẩn HP (có tên đầy đủ là Helicobacter Pylori) được tìm thấy lần đầu ở trong dạ dày con người vào năm 1982. Vi khuẩn HP chủ yếu sinh sống trong dạ dày. Loại vi khuẩn này là nguyên nhân chính gây các bệnh mạn tính ở dạ dày, có thể dẫn tới viêm loét hoặc ung thư dạ dày. Nếu không được phát hiện và chữa trị kịp thời, vi khuẩn HP cũng có thể gây nhiều biến chứng phức tạp đối với cơ thể con người.

Về đường lây truyền, vi khuẩn HP có thể lây trực tiếp qua tuyến nước bọt như theo đường ăn uống chung với người cùng sinh hoạt trong một môi trường. Ngoài ra, vi khuẩn HP cũng có thể lây nhiễm qua thức ăn, nước uống có chứa vi khuẩn này.

Theo thống kê, ở Việt Nam có tới hơn 80% bệnh nhân nhiễm vi khuẩn HP nhưng không có triệu chứng cụ thể. Hầu hết người bệnh chỉ phát hiện bị nhiễm HP khi đã có những biểu hiện rõ ràng của các bệnh viêm cấp tính dạ dày, loét dạ dày, loét tá tràng,…

2. Ăn gì để diệt vi khuẩn HP?

Chế độ ăn có ảnh hưởng trực tiếp tới quá trình tiêu hóa và cả hệ vi sinh trong đường ruột. Nhiều hoạt chất có trong các loại thực phẩm có thể giúp tiêu diệt vi khuẩn HP, từ đó hỗ trợ điều trị hiệu quả các bệnh ở đường tiêu hóa. Vậy bệnh nhân nên ăn gì để diệt vi khuẩn HP?

2.1 Rau củ và trái cây

Trái cây và rau củ rất tốt đối với người bị nhiễm khuẩn HP do nhóm thực phẩm này rất giàu vitamin, khoáng chất và các chất chống oxy hóa. Nhóm thực phẩm này có tác dụng chữa lành các tổn thương, bảo vệ niêm mạc dạ dày và hạn chế tối đa sự phát triển của vi khuẩn. Đồng thời, chúng còn hỗ trợ cải thiện hoạt động của hệ tiêu hóa và tăng cường sức khỏe của hệ thống miễn dịch.

Do đó, người bị nhiễm khuẩn HP nên ăn nhiều rau củ và các loại trái cây không chứa nhiều axit như táo, dâu tây, anh đào, việt quất, quả mâm xôi,… Các loại quả mọng có chứa nhiều chất chống oxy hóa như resveratrol, acid ellagic,…. Các chất này có tác dụng kiểm soát tốt các gốc tự do, làm giảm sự hoạt động và sinh sôi của vi khuẩn HP và có tác dụng tích cực trong hoạt động chống viêm.

Bên cạnh đó, bệnh nhân nhiễm HP cũng nên sử dụng nhiều hơn bông cải xanh, bông cải trắng và bắp cải vì các loại rau này có chứa chất isothiocyanates với công dụng tuyệt vời trong việc chống lại vi khuẩn HP, làm giảm sự lây lan của HP trong ruột và ngăn ngừa ung thư. Không chỉ vậy, các loại rau này còn rất dễ tiêu hóa, có thể làm giảm đau dạ dày trong quá trình điều trị bệnh. Đó là lý do mỗi ngày người bị nhiễm khuẩn HP nên ăn khoảng 70g bông cải xanh trở lên.

2.2 Thực phẩm bổ sung lợi khuẩn probiotics

Bên trong đường ruột của con người tồn tại 1 hệ vi sinh đa dạng với hơn 85% lợi khuẩn. Việc bổ sung các vi sinh vật có lợi sẽ giúp ức chế sự phát triển quá mức của các vi khuẩn có hại (trong đó có vi khuẩn HP). Không chỉ vậy, các vi sinh vật có lợi còn giúp tạo ra axit lactic, hydrogen peroxide cùng các hợp chất kháng khuẩn, giúp làm giảm số lượng của các loại vi khuẩn có hại. Vì vậy, nếu thắc mắc nên ăn gì để diệt vi khuẩn HP thì người bệnh không nên bỏ qua nhóm thực phẩm bổ sung lợi khuẩn.

Người bệnh có thể bổ sung lợi khuẩn cho hệ tiêu hóa thông qua thực phẩm hoặc sử dụng men vi sinh. Các loại thực phẩm giàu lợi khuẩn và tốt cho sức khỏe hệ tiêu hóa nên được bổ sung vào thực đơn ăn uống của các gia đình là: Sữa chua, súp miso, kim chi, dưa cải, trà kombucha, một số loại pho mát,… Việc đưa các thực phẩm này vào chế độ ăn uống không chỉ giúp hỗ trợ điều trị tình trạng nhiễm khuẩn HP mà còn làm giảm tình trạng bụng chướng, đầy hơi, tiêu chảy,…

Nhiều người cho rằng thực phẩm lên men như dưa muối, kim chi không tốt cho người mắc bệnh dạ dày vì dễ khiến vết viêm loét nặng hơn. Tuy nhiên, nhóm thực phẩm này lại được chứng minh là có hiệu quả rất tốt trong hỗ trợ điều trị tình trạng nhiễm khuẩn HP và ngăn ngừa tái nhiễm sau điều trị. Các bệnh nhân bị viêm loét dạ dày do HP đang dùng kháng sinh được cân nhắc bổ sung men vi sinh hằng ngày nhằm làm tăng hiệu quả điều trị và làm giảm tác dụng phụ của thuốc kháng sinh. Tuy nhiên, người bệnh cần hỏi ý kiến bác sĩ để chọn được loại thực phẩm và men vi sinh phù hợp.

2.3 Trà xanh và mật ong

Nếu thắc mắc ăn gì để diệt vi khuẩn HP, người bệnh nên sử dụng trà xanh và mật ong. Đây là các loại thức uống rất giàu chất chống oxy hóa và có đặc tính kháng khuẩn tốt. Bên cạnh đó, trong trà xanh còn có chứa nhiều polyphenol – giúp chống lại tình trạng stress oxy hóa và các loại vi khuẩn gây bệnh như H. pylori, candida albicans, E. coli, Staphylococcus aureus,… Kết quả của 1 nghiên cứu được thực hiện vào tháng 5/2015 cho thấy: Người uống trà xanh và mật ong 1 lần/ngày trong 1 tuần có tỷ lệ dương tính với HP thấp hơn so với nhóm người không uống loại đồ uống này.

2.4 Thực phẩm giàu chất béo không bão hòa đa

Để tiêu diệt vi khuẩn HP trong dạ dày hiệu quả, người bệnh còn nên ưu tiên sử dụng các loại thực phẩm giàu chất béo tốt (chất béo không bão hòa đa Omega – 3, Omega – 6) như:

• Dầu oliu nguyên chất, dầu hạt cải, dầu hướng dương;
• Các loại cá béo: Cá thu, cá hồi, cá ngừ;
• Các loại hạt dinh dưỡng: Hạt chia, óc chó, hạnh nhân, hạt hướng dương,…

Các thực phẩm trên có tác dụng loại bỏ vi khuẩn HP, phục hồi niêm mạc của dạ dày và làm giảm nguy cơ loét dạ dày – tá tràng. Ngoài ra, chất béo không bão hòa đa còn tốt cho tim mạch, có tác dụng chống viêm và làm giảm các triệu chứng khó chịu của bệnh viêm khớp.

3. Người bị vi khuẩn HP không nên ăn gì?

Bên cạnh việc tìm hiểu nên ăn gì để diệt vi khuẩn HP, bệnh nhân cũng cần nắm được nên tránh ăn gì khi nhiễm loại vi khuẩn này để tránh nguy cơ vi khuẩn phát triển quá mức và dẫn tới nhiều bệnh lý nguy hiểm. Sau đây là một số thực phẩm mà người đang nhiễm vi khuẩn HP cần tránh:

• Thực phẩm có chứa caffeine như socola, cà phê, trà đen,… do dễ gây kích ứng lên niêm mạc dạ dày, làm dạ dày nóng rát, khó chịu;
• Các loại trái cây có chứa nhiều axit như cam, chanh, dứa,… có thể làm tăng axit trong dạ dày và tăng nguy cơ viêm loét;
• Thực phẩm cay nóng có thể làm tăng nguy cơ loét dạ dày, suy yếu khả năng tiêu hóa, tăng tiết axit dịch vị, tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn HP phát triển;
• Thức ăn mặn do muối có thể làm thay đổi tính chất của lớp màng nhầy bảo vệ dạ dày, khiến vi khuẩn HP dễ xâm nhập vào lớp niêm mạc trong dạ dày;
• Các loại đồ uống có cồn như bia, rượu,… có thể gây nguy hại trực tiếp tới dạ dày, khiến các vết loét dạ dày lan rộng, làm tăng nguy cơ diễn tiến thành ung thư;
• Đồ chiên rán nhiều dầu mỡ khó tiêu hóa, khiến dạ dày phải làm việc nhiều hơn, dẫn tới tình trạng chướng bụng, đầy hơi và ảnh hưởng tới quá trình phục hồi niêm mạc dạ dày;
• Thịt chế biến và thực phẩm đóng hộp có chứa nhiều chất bảo quản và phụ gia hóa học, có thể kích ứng dạ dày – ruột và làm tăng nặng tình trạng viêm nhiễm.

Bài viết đã trang bị thêm cho người bệnh kiến thức bổ ích về việc nên ăn gì để diệt vi khuẩn HP trong dạ dày và những loại thực phẩm cần hạn chế. Người bệnh cần xây dựng một chế độ ăn uống lành mạnh để ức chế và tiêu diệt vi khuẩn HP, tránh nguy cơ gặp phải những biến chứng khó lường như viêm loét dạ dày, ung thư dạ dày,…

Xem Thêm >>>

Bạn nhiễm vi khuẩn HP như thế nào? Chế độ ăn nào là phù hợp?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Vũ Huy Bình – Khoa Khám bệnh & Nội khoa – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng. Bác sĩ đã có 09 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Nội soi tiêu hóa.

Vi khuẩn HP trong dạ dày có thể xâm nhập vào lớp niêm mạc dẫn đến nhiều biến chứng. Để điều trị viêm loét do nhiễm HP, ngoài việc dùng kháng sinh và thuốc để điều trị, hiện nay đã có khuyến nghị về điều trị bằng thực phẩm.

1. Nhiễm vi khuẩn HP

Nhiễm vi khuẩn Helicobacter Pylori (HP) xảy ra khi loại vi khuẩn này lây nhiễm vào dạ dày. Điều này thường xảy lúc còn nhỏ. Đây cũng chính là nguyên nhân phổ biến gây ra loét dạ dày.

Hầu hết mọi người đều không nhận ra nguyên nhân bị nhiễm vi khuẩn HP cho đến khi bắt đầu có triệu chứng của loét dạ dày và được kiểm tra bởi bác sĩ chuyên khoa. Nhiễm vi khuẩn HP có thể điều trị bằng kháng sinh.

2. Triệu chứng nhiễm vi khuẩn HP

Đại đa số những người bị nhiễm HP ở thời gian đầu sẽ không có bất kỳ dấu hiệu hay triệu chứng nào. Ngoài ra, vẫn có một số người có khả năng bẩm sinh chống lại các tác hại do vi khuẩn HP gây ra, nhưng không có cơ sở nào để giải thích rõ điều này.

Một số dấu hiệu và triệu chứng xảy ra khi nhiễm HP, có thể bao gồm:

• Đau nhức hoặc nóng rát ở bụng.
• Đau bụng dữ dội hơn khi dạ dày trống rỗng.
• Buồn nôn và nôn.
• Ăn không có cảm giác ngon.
• Thường xuyên bị ợ và đầy hơi.
• Giảm cân mất kiểm soát.

Nếu trong trường hợp có những dấu hiệu và triệu chứng bất thường cùng với thời gian kéo dài dai dẳng thì cần phải được kiểm tra bởi các bác sĩ chuyên khoa. Những dấu hiệu và triệu chứng này bao gồm:

• • Đau bụng dữ dội và kéo dài.
  • Có tình trạng khó nuốt.
  • Phân có màu đen và đôi khi có máu.
  • Nôn hoặc nôn ra máu.

3. Nguyên nhân nhiễm vi khuẩn HP

Các nhà nghiên cứu chưa tìm thấy bằng chứng nào chứng minh được cách xác định chính xác nguyên nhân lây nhiễm HP. Tuy nhiên, vi khuẩn HP có thể truyền từ người này sang người khác thông qua tiếp xúc trực tiếp với nước bọt, chất nôn hay phân có nhiễm HP cũng có thể bị lây lan qua thực phẩm hoặc nguồn nước bị ô nhiễm.

4. Các yếu tố nguy cơ nhiễm vi khuẩn HP

Yếu tố nguy cơ dẫn đến việc nhiễm HP có liên quan đến điều kiện sống lúc còn nhỏ, chẳng hạn như:

• • • Sống trong điều kiện đông đúc. Đây chính là yếu tố nguy cơ nhiễm HP cao hơn nếu sống trong nhà có nhiều người.
    • Sống trong khu vực không có nguồn nước sạch.
    • Sống trong một đất nước đang phát triển. Bởi vì sống ở khu vực này số lượng người tương đối đông đúc và các vấn đề về mất vệ sinh khá phổ biến, nên nguy cơ nhiễm HP cao hơn.

• • • Sống cùng với bệnh nhân nhiễm HP thì nhiều khả năng sẽ bị nhiễm bệnh.

5. Biến chứng nhiễm vi khuẩn HP

Các biến chứng liên quan đến nhiễm vi khuẩn HP bao gồm:

• • • • Loét dạ dày do vi khuẩn HP có thể làm mỏng lớp lót bảo vệ dạ dày và ruột non. Điều này có thể cho phép axit dạ dày tạo ra một vết thương hở (loét). Khoảng 10% người bị nhiễm HP sẽ bị loét.
      • Viêm niêm mạc dạ dày: Nhiễm HP có thể gây kích ứng dạ dày, gây viêm (viêm dạ dày).
      • Ung thư dạ dày: Nhiễm HP là một yếu tố nguy cơ cao đối với một số loại ung thư dạ dày.

6. Điều trị nhiễm vi khuẩn HP bằng thực phẩm

Loét dạ dày do vi khuẩn HP có thể sẽ cần phải được điều trị bằng kháng sinh. Việc tuân thủ nghiêm ngặt kế hoạch điều trị và theo dõi chặt chẽ cùng với bác sĩ là cách để đảm bảo phương pháp điều trị có hiệu quả. Đồng thời giúp các vết loét dần dần lành trở lại. Tuy nhiên, đối với một số trường hợp cụ thể có thể được bác sĩ kê đơn thuốc để giữ cho dạ dày không tạo ra hoặc không tiết ra nhiều acid hơn bình thường. Thuốc này có thể là thuốc ức chế bơm proton hoặc thuốc thụ thể H2 block.

Ngoài việc dùng kháng sinh và thuốc ngăn tiết acid dạ dày được bác sĩ khuyên dùng để điều trị loét, thì hiện nay đã có khuyến nghị về điều trị HP bằng thực phẩm. Dựa trên nhiều nghiên cứu và kết quả cho rằng một số loại thực phẩm có thể có những thành phần chống lại vi khuẩn HP.

6.1. Bị nhiễm HP nên ăn gì?

Người bị nhiễm HP nên ăn những loại thực phẩm như:

• • • • • Các loại rau và quả: Súp lơ, bắp cải, củ cải, táo, quả việt quất, quả mâm xôi , dâu đen, dâu tây, quả anh đào, ớt chuông, cà rốt, bông cải xanh, rau lá xanh (cải xoăn, rau bina).
        • Những loại thực phẩm giàu chế phẩm sinh học như: sữa chua, rượu kefir, dưa cải bắp, kim chi.
        • Một số thực phẩm khác: dầu olive, các loại dầu thực vật khác, mật ong, tỏi, trà xanh khử cafein, cam thảo, nghệ.

Có thể giải thích rằng đây là những thực phẩm giàu chất chống oxy hoá có lợi. Chúng giúp bảo vệ và kích thích hệ thống miễn dịch đồng thời giúp chống lại những nhiễm trùng trong cơ thể. Do vậy, chúng cũng có thể giúp bảo vệ và chống lại ung thư dạ dày.

Với thực phẩm như việt quất, anh đào và ớt chuông được chứng minh là có khả chống oxy hoá tốt nhất. Các loại rau xanh đặc biệt là cải xoăn và rau bina ngoài chất chống oxy hoá còn chứa thêm hàm lượng canxi và vitamin B. Hay như bông cải xanh chứa sulforaphane một hợp chất có khả năng kìm hãm sự hoạt động của vi khuẩn HP.

Một số nghiên cứu cho thấy acid béo trong dầu olive có thể điều trị nhiễm trùng HP. Riêng đối với các thực phẩm lên men đã mang lại những hiệu quả lớn trong các nghiên cứu lâm sàng điều trị nhiễm HP. Những thực phẩm chẳng hạn như miso, dưa cải bắp hay kim chi có thể còn có khả năng ngăn ngừa tái nhiễm HP. Thêm vào đó, củ nghệ hiện nay cũng đang được nghiên cứu như một điều trị tiềm năng cho bệnh loét dạ dày do vi khuẩn HP.

Nếu bệnh loét dạ dày đang được điều trị bằng kháng sinh, hãy cân nhắc đến việc bổ sung men vi sinh như một phần trong chế độ ăn uống hàng ngày. Để thực hiện được điều này cần sự tư vấn của bác sĩ về những chế phẩm sinh học tốt nhất có thể dùng cùng với kháng sinh. Quá trình bổ sung này giúp giảm các triệu chứng liên quan đến kháng sinh cũng như cải thiện được hiệu quả của kháng sinh. Ví dụ các chất bổ sung như Lactobacillus, Bifidobacterium và Saccharomyces đã cho thấy lợi ích và hiệu quả ở những người bị loét do nhiễm HP.

6.2. Bị nhiễm HP không nên ăn gì?

Ở một số người bị loét do nhiễm HP cũng có thể kèm theo hiện tượng trào ngược dạ dày được gây ra bởi thực phẩm. Những thực phẩm này làm giãn phần dưới của thực quản được gọi là co thắt thực quản dưới (LES). Khi có triệu chứng này xảy ra acid dễ dàng đi vào thực quản và gây ợ nóng, khó tiêu và đau.

Những thực phẩm mà bệnh nhân nhiễm HP không nên ăn bao gồm: cà phê, sôcôla, thực phẩm cay nóng, rượu, thực phẩm có tính acid như cam, quýt, cà chua…

7. Phòng ngừa nhiễm vi khuẩn HP

Nhiễm HP và các biến chứng của nó là phổ biến. Vì vậy, đôi khi các bác sĩ chuyên khoa vẫn có thể kiểm tra những người khoẻ mạnh để tìm HP. Lợi ích của việc điều trị HP khi không có dấu hiệu hoặc triệu chứng nhiễm trùng HP vẫn đang gây tranh cãi giữa các bác sĩ chuyên khoa.

Để phòng ngừa bệnh một cách hiệu quả chúng ta nên gặp bác sĩ để được tư vấn, khám và sàng lọc nếu có nghi ngờ bị phơi nhiễm vi khuẩn HP hoặc nghi ngờ có nguy cơ bị ung thư dạ dày.

Hầu hết các bệnh nhiễm HP do vi khuẩn HP gây ra đều có thể điều trị được. Nhưng nếu loét dạ dày không được điều trị sớm có thể dẫn đến vấn đề nghiêm trọng hơn như chảy máu trong và ung thư dạ dày.

Theo
https://www.vinmec.com/vi/tieu-hoa-gan-mat/thong-tin-suc-khoe/ban-nhiem-vi-khuan-hp-nhu-nao-che-do-nao-la-phu-hop/

https://www.vinmec.com/vi/tieu-hoa-gan-mat/thong-tin-suc-khoe/nen-gi-de-diet-vi-khuan-hp-trong-da-day/