Hầu hết chúng ta đều ít nhất một lần được nghe đến câu hát “Hà Nội mùa thu, cây cơm nguội vàng”. Vì được trồng trên đường phố nên nhiều người chỉ nghĩ đây là loại cây xanh cho bóng mát hay cây công trình. Nhưng thực tế, đây còn là một loài dược liệu có công dụng chữa bệnh hiệu nghiệm. Nếu bạn chưa từng nghe qua, hãy cùng Long Châu tìm hiểu trong bài viết này nhé!
Cây cơm nguội – Cây dược liệu phổ biến ở nhiều nước
Cơm nguội (tên khoa học Ardisia quinquegona Blume) còn được gọi là cơm nguội năm cạnh. Loài thảo mộc này phổ biến ở một số quốc gia Châu Á như Việt Nam, Trung Quốc, Malaysia, Indonesia. Ở nước ta, cơm nguội được phân bố từ các tỉnh miền núi trung du, đến các tỉnh đồng bằng miền Bắc, miền Trung và miền Nam.
Cơm nguội là loại cây thân gỗ nhỏ, thân nhẵn, phân nhiều nhánh và nhánh khá mềm. Lá cây thuôn, có mũi ngắn, hình mũi mác, mép phẳng và lá rất mỏng. Hoa cơm nguội màu hồng, mọc là nách lá. Quả cơm nguội hình cầm có 5 cạnh dọc to, khi chín quả màu đen.
Hình ảnh cây cơm nguội chuyển lá vàng vào mùa thu
Cây cơm nguội và công dụng trị bệnh
Trong Đông y, loài thảo dược này có vị cay, hơi chát, tính mát. Bộ phận được dùng để chữa bệnh chính là lá. Cơm nguội có thể dùng để uống, thoa ngoài, dùng một mình hoặc kết hợp với các vị thuốc khác. Có thể kể đến một số công dụng trị bệnh nổi bật của loài thảo dược này như:
Trong thành phần lá và cành cơm nguội có chất kháng sinh tự nhiên, có tác dụng ức chế nhiều loại vi khuẩn ngoài da và vi khuẩn đường ruột. Vì vậy, nó được dùng để chữa nhiều bệnh ngoài da (mụn nhọt, chốc lở) và bệnh đường ruột do vi khuẩn gây ra (tiêu chảy, kiết lị).
Một số trường hợp đau nhức xương khớp cũng có thể dùng lá cơm nguội để chữa trị.
Loài thảo dược này cũng có tác dụng giảm đau, kháng viêm.
Phụ nữ sau sinh có thể sử dụng bài thuốc trục huyết ứ từ lá cơm nguội.
Nhiều nghiên cứu của y học hiện đại cũng chứng minh tác dụng hỗ trợ điều trị một số loại bệnh ung thư như ung thư dạ dày của cây cơm nguội.
Người ta còn dùng loại thảo dược này để chữa các bệnh viêm gan truyền nhiễm do virus, viêm phổi, viêm hầu họng, ho dai dẳng lâu ngày không khỏi.
Nữ giới bị nhiễm trùng roi âm đạo Trichomonas vaginalis có thể áp dụng bài thuốc từ lá cơm nguội. Bài thuốc này được chứng minh khả năng diệt ký trùng nhanh, không làm rát âm đạo, khỏi bệnh nhanh.
Cơm nguội tính mát nên có tác dụng thanh nhiệt, rất hiệu nghiệm trong chữa mề đay mẩn ngứa do nóng trong người.
Những vết thương hở bị tụ mủ có thể dùng lá cơm nguội đắp lên sẽ sát trùng vết thương, hút mủ nhanh, phòng ngừa áp xe.
Các bộ phận lá, thân và quả cơm nguội
Bài thuốc chữa bệnh từ cây cơm nguội
Với những công dụng kể trên, cây cơm nguội được sử dụng trong những bài thuốc chữa bệnh phổ biến như:
Bài thuốc chữa bệnh khí hư, bạch đới: Dùng 50 – 80g lá cơm nguội sắc lấy thuốc uống hàng ngày. Cùng với đó chị em có thể dùng lá nấu nước, pha thêm phèn chua để ngâm rửa vùng kín mỗi ngày giúp bệnh nhanh khỏi hơn.
Bài thuốc chữa kiết lỵ, tiêu chảy: Dùng 40 – 60g lá cơm nguội sắc lấy nước, chia uống 2 – 3 lần mỗi ngày. Hoặc dùng 20g lá cơm nguội, 20g rau sam nấu thành canh, ăn 1 – 2 lần mỗi ngày.
Bài thuốc trị đau xương khớp, phong tê thấp: Dùng 12g vỏ thân cây và lá cơm nguội sao vàng. Sau đó mang sắc cùng 12h dây đau xương, 12g thổ phục linh sắc thành nước thuốc, chia uống 2 lần trong ngày. Dùng liên tục ít nhất 10 ngày.
Bài thuốc chữa nước ăn chân tay hay bệnh chàm: Dùng lá cơm nguội nấu nước để ngâm rửa vùng da bị bệnh.
Bài thuốc chữa viêm nhiễm da, mẩn ngứa, mề đay: Dùng lá cơm nguội và nghề răm, lấy lượng bằng nhau nấu thành nước để tắm. Có thể dùng bã để chà lên vùng da bị bệnh để tăng hiệu quả.
Bài thuốc chữa bệnh sử dụng chủ yếu lá cơm nguội
Bài thuốc chữa bệnh viêm gan: Dùng 20g lá cơm nguội, 20g hạ diệp châu, 16 cam thảo đất, 12g rau má khô. Tất cả mang sắc lấy nước thuốc, chia làm 2 – 3 lần uống trong ngày.
Bài thuốc chữa ho lâu ngày không khỏi: Dùng 20g lá cây cơm nguội, 20g cây thuốc dòi, 2 vỏ quýt khô, 8g cam thảo sắc cùng 1 lít nước. Khi nước thuốc cô đặc còn lại 1 nửa dùng để uống trong ngày. Uống 3 – 5 ngày liên tục sẽ đỡ.
Bài thuốc cho phụ nữ mới sinh: Dùng 20g lá cơm nguội, 30g cây dủ dẻ, 30g ngũ gia bì, 20g lá gai, 30g cây mua mang sắc thành nước thuốc. Sắc cùng 2 lít nước đến khi cô đặc còn 1 lít thì để nguội và uống trong ngày. Uống liên tục trong 15 – 30 ngày đầu sau sinh.
Bài thuốc hỗ trợ điều trị ung thư: Dùng 60g lá cơm nguội sắc thuốc uống hàng ngày.
Phòng nhiễm trùng, giúp nhanh lành vết thương: Dùng lá cơm nguội, gừng tươi, muối trắng giã nát. Sau đó dùng để băng vết thương, thay lá và băng mỗi ngày 1 lần vết thương sẽ nhanh khỏi.
Không tự ý dùng bài thuốc từ cơm nguội mà chưa có sự tư vấn của thầy thuốc
Lưu ý khi chữa bệnh bằng cây cơm nguội
Dù có tác dụng chữa nhiều bệnh, nhưng chúng ta cũng cần hết sức cẩn thận khi dùng dược liệu này để trị bệnh. Một số lưu ý quan trọng bạn cần biết trước khi dùng như:
Phụ nữ mang thai không được sử dụng bất kỳ bài thuốc nào từ mọi bộ phận của dược liệu này.
Trong phần thân và rễ của cây có chứa một lượng nhỏ độc tố nhẹ. Vì vậy nước ngâm thân và rễ cây thường được sử dụng làm loại thuốc trừ sâu tự nhiên. Trong một vài bài thuốc cũng có sử dụng vỏ thân cây, tuy nhiên, chỉ được sử dụng một lượng rất nhỏ. Nếu dùng quá nhiều, chất độc này có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương, cực kỳ nguy hiểm.
Dù cây cơm nguội có nhiều tác dụng trong việc trị bệnh, hiệu quả trị bệnh cũng được chứng minh từ xưa đến nay nhưng không có nghĩa là chúng ta có thể sử dụng tùy tiện. Khi dùng làm thuốc, bạn cần đảm bảo sử dụng nguyên liệu sạch. Trước khi dùng, bạn nên biết chính xác tình trạng bệnh lý của mình và cần tham khảo tư vấn của thầy thuốc Đông y.
Thanh Hương
Nguồn tham khảo: Suckhoedoisong
